زمينه فني: پزشكي، دامپزشكي، داروسازي، طب سنتي. مقدمه و هدف: گياه اسفند (پگانوم) با نام علمي Peganum harmala و نام لاتين Syrian Rue از خانواده Zygophyllaceae است. باتوجه به مطالعات پيشين در زمينه اثرات ضدميكروبي گياهان دارويي و مخصوصا اسفند، هدف از انجام اين مطالعه، مقايسه اثر آنتي‌باكتريايي عصاره اتانولي گياه اسفند با بتادين و ارائه اين عصاره به عنوان جايگزين در ضدعفوني كردن سطح پوست در زخم هاي جراحي و ساير جراحات مي‌باشد. تكنيك: نتايج آزمايشگاهي اين مطالعه ازطريق روش‌هاي تعيين كمترين غلظت بازدارندگي از رشد به روش رقت‌هاي سريالي و تعيين درصد مهار رشد باكتري به روش جذب نوري از طريق دستگاه ميكروپليت ريدر، تعيين كمترين غلظت كشندگي باكتري و تعيين هاله عدم رشد به روش ديسك ديفيوژن حاصل شد. در اين روشها، غلظت‌هاي مختلف عصاره اتانولي گياه اسفند با 8 گونه باكتريايي استرپتوكوكوس نومونيا، سالمونلا تيفي‌موريوم، اشرشياكلاي، كورينه باكتريوم سودوتوبركلوسيس، كلبسيلا نومونيا، استافيلوكوكوس اورئوس، ميكروكوكوس لايزوژن و كورينه باكتريوم جدا شده از آبسه اسب، كه اصلي‌ترين فلور طبيعي پوست انسان و حيوانات هستند، تقابل داده شد. نتايج باليني ازطريق شست وشو تا زمان بهبود زخم هاي طولي و سطحي ايجاد شده روي پوست پشت كمر 16 رت با غلطت‌هاي 10، 50، 100، 150 و 500 ميلي گرم بر ميلي ليتر از عصاره اسفند بدست آمد. نتايج آزمايشات in vitro نشان داد كه كمترين غلظت بازدارندگي از رشد و كمترين غلظت كشندگي باكتري عصاره اسفند كمتر از بتادين است. همچنين نتايج كار باليني (in vivo) نشان داد كه غلظت 50 ميلي گرم بر ميلي ليتر عصاره اسفند، بهترين و سريع‌ترين ترميم را در زخم‌هاي پوستي ايجاد مي‌كند و درنهايت مي‌توان نتيجه گرفت كه اثر آنتي‌باكتريايي عصاره اتانولي اسفند در مقايسه با بتادين بيشتر است و مي‌توان از غلظت 50 ميلي گرم بر ميلي ليتر اين عصاره به جاي محلول موضعي بتادين استفاده كرد.